Trong khi hầu hết người Úc đang dần được nới lỏng các quyền tự do sau đại dịch thì 300.000 cư dân Victoria ở các điểm nóng của Covid-19 đã bị phong tỏa trở lại.
Cảnh sát tra hỏi lý do người dân ra khỏi nhà tại một điểm kiểm tra ngẫu nhiên ở Broadmeadows
Nguồn ảnh: The Guardian
Chỉ tuần trước, người dân Victoria còn đang lên kế hoạch cho những chuyến du lịch cho dịp nghỉ học kỳ sắp tới, và những buổi tụ họp ở nhà hàng, quán xá cùng bạn bè, dù vẫn còn những quy định về giãn cách xã hội và đảm bảo vệ sinh. Nhưng bây giờ tình cảnh đã khác, Victoria bị chia cắt. Chỉ tính riêng trong ngày 6/7/2020, Victoria ghi nhận thêm 191 ca mới bị nhiễm, nâng tổng số trường hợp mắc bện lên con số kỷ lục 2,824 người. Khoảng 300.000 cư dân trên 10 khu vực điểm nóng trải dài trên 36 vùng ngoại ô của tiểu bang đã bị phong tỏa. Họ chỉ được phép rời khỏi nhà để tập thể dục, chăm sóc y tế, làm việc và học tập nếu những việc này không thể thực hiện tại nhà, và chăm sóc trẻ em.
Tổ chức cách ly thất bại
Thủ hiến Daniel Andrew cho biết, một số ca nhiễm trong khoảng thời gian cuối tháng 5 và đầu tháng 6 tại Victoria có liên quan đến vi phạm quy định kiểm soát lây nhiễm trong khu cách ly tại khách sạn. Nhân viên an ninh tại khách sạn Stamford Plaza ở Melbourne đã không tuân thủ các biện pháp kiểm soát lây nhiễm căn bản và vẫn làm việc trong khi mắc bệnh. Ông Andrew cho rằng đây là nguồn gốc bùng phát dịch ở khu vực phía bắc thành phố và đã phải yêu cầu một cuộc điều tra tư pháp về sự việc.
Thông tin này gây phẫn nộ trong xã hội và áp lực đè lên chính quyền tiểu bang khi đã để quy trình giám sát cách ly tại khách sạn cho các công ty an ninh (được nhận thầu) phụ trách thay vì là cảnh sát hay nhân viên quốc phòng, như cách mà bang New South Wales thực hiện.
Theo bà Mary-Lousie McLaws, Giáo sư về sức khỏe cộng đồng, cố vấn của Tổ chức Y tế Thế giới, việc cách ly tại khách sạn cần phải do chính quyền giám sát vì nguy cơ bùng phát dịch bệnh là rất cao và việc nhân viên được đào tạo tốt về vệ sinh và kiểm soát lây nhiễm là điều tối quan trọng, họ phải là người có chuyên môn cao trong lĩnh vực này.
Thủ hiến Daniel Andrew tuyên bố cảnh sát sẽ kiểm tra những người vào và ra khỏi các điểm nóng
Nguồn ảnh: James Ross / AAP
Sự bùng phát COVID-19 ở Victoria gây chia rẽ cộng đồng như thế nào?
Khác với thời điểm tháng 3 khi Thủ tướng Scott Morrison, lần đầu tuyên bố đóng cửa biên giới, thực hiện giãn cách xã hội và hạn chế tụ tập trên khắp nước Úc. Lúc đó toàn dân đều ở trong cùng một hoàn cảnh, họ tương trợ lẫn nhau, khuyến khích truyền đi những thông điệp tích cực và đồng lòng để đẩy lùi dịch bệnh. Thủ tướng và các lãnh đạo địa phương cũng đều nhất quán quan điểm theo những tư vấn y tế cộng đồng. Thì giờ đây, với lệnh phong tỏa cục bộ đã được thủ hiến bang Victoria, ông Daniel Andrew, công bố vào thứ Ba, bắt đầu có hiệu lực từ thứ Năm tuần trước, các thông điệp về sự đoàn kết dường như đã tiêu tan. Cảnh sát tuần tra nghiêm ngặt ở biên giới các vùng ngoại ô thuộc điểm nóng vì tin rằng nếu không làm chặt ở 10 khu vực phong tỏa này thì nguy cơ sẽ là toàn bang bị phong tỏa. Những người ở các khu vực lân cận thì tỏ rõ thái độ xa lánh. Các cơ sở kinh doanh không chào đón khách hàng đến từ khu vực điểm nóng. Điều này khiến những người trong diện phong tỏa cảm thấy thất vọng vì họ đã tuân thủ giãn cách xã hội nhưng giờ lại bị ảnh hưởng bởi sự thất bại của các biện pháp kiểm soát lây nhiễm và bởi hành động bất cẩn và thiếu ý thức của một vài cá nhân.
Nhưng không dừng lại ở đó, sự chia rẽ không chỉ diễn ra trong nội bộ bang Victoria, các tiểu bang và vùng lãnh thổ khác cũng thể hiện thái độ không mấy hảo hiếu với những cư dân trong khu vực bị phong tỏa.
Giám đốc Sở Y tế NSW, ông Brad Hazzard, cho biết người từ Victoria không được chào đón ở NSW. Nếu những người này vẫn cố tình đến NSW, họ sẽ phải đối mặt với khả năng lãnh án sáu tháng tù và phạt 11.000 đô-la. Thủ hiên New South Wales ngày 6/7/2020 đã tuyên bố đóng cửa biên giới với Victoria kể từ đêm 7/7/2020.
Người đứng đầu Lãnh thổ Bắc Úc, ông Michael Gunner, tuyên bố không cho phép cư dân từ các điểm nóng vào lãnh thổ. Bắc Úc sẽ thúc đẩy kế hoạch dỡ bỏ các lệnh hạn chế biên giới từ ngày 17 tháng 7 nhưng các biện pháp kiểm dịch sẽ vẫn được áp dụng cho bất kỳ ai tới từ các điểm nóng của Covid-19. Những người đến Lãnh thổ Bắc Úc cũng sẽ cần phải ký cam kết rằng họ không đi qua bất kỳ khu vực điểm nóng nào trong 28 ngày trước đó và nếu bị phát hiện không trung thực, họ có thể phải đối mặt với án tù lên tới ba năm.
Thủ hiến Queensland, bà Annastacia Palaszczuk, thì khẳng định biên giới của tiểu bang sẽ mở cửa trở lại từ ngày 10 tháng 7, ngoại trừ với người Victoria. Theo đó, từ ngày 10 tháng 7, hành khách từ nơi khác đến sẽ được phép vào Queensland miễn là họ ký vào một bản khai báo biên giới, đảm bảo rằng họ đã không đến Victoria trong 14 ngày qua. Hình phạt đối với hành vi khai báo sai sẽ rất nghiêm khắc và mức phạt tiền lên tới 4.000 đô-la. Bà nhấn mạnh thông điệp: cư dân Queensland đừng đến Victoria và cư dân Victoria đừng đến Queensland.
Thách thức đối với quyết định phong tỏa
Cựu ủy viên sức khỏe tâm thần quốc gia, Giáo sư Ian Hickie của Đại học Sydney, đã chỉ trích cách tiếp cận phong tỏa mang tính áp chế của chính quyền Victoria. Ông cho rằng biện pháp này có nguy cơ hình thành xung đột xã hội, khuyến khích cảm giác bất tuân dân sự và rối loạn, đồng thời gây xói mòn ý thức của cộng đồng. Những biện pháp hiện tại chỉ khiến người dân lo lắng thêm, bớt tin tưởng vào chính quyền và những người láng giềng của mình. Tác động này sẽ ở mức độ nghiêm trọng hơn đối với những người dễ tổn thương tâm lý.
Giáo sư Hickie đề xuất, thay vì đưa cảnh sát tràn ngập đường phố, chính quyền nên làm việc với các nhà lãnh đạo cộng đồng địa phương, chẳng hạn như các nhà lãnh đạo tôn giáo, giáo viên, đội thể thao và các nhóm cộng đồng đáng tin cậy, để đảm bảo các cộng đồng hợp tác với nhau. Ông cũng ủng hộ việc cung cấp thêm thông tin về diễn biến dịch cho công chúng thông qua các ứng dụng và công nghệ để tạo lòng tin, để mọi người hành động có trách nhiệm, và có thể chủ động tham gia ngăn ngừa sự lây lan của dịch bệnh.
Một biển báo ở Melbourne sau khi Victoria tái phong tỏa các điểm nóng Covid-19
Nguồn ảnh: Anadolu Agency/ Getty Images
Từ thứ Năm tuần trước, cảnh sát Victoria đã bắt đầu tuần tra ráo riết tại các cửa ngõ vùng ngoại ô bao gồm Broadmeadows và Taylors Lakes. Các biển báo nhấp nháy trên các đường cao tốc: “Hãy bảo vệ gia đình bạn. Hãy đi xét nghiệm”. Các siêu thị lập lại quy định hạn chế đối với việc mua một số hàng hóa. Hàng trăm nhân viên y tế công cộng gõ cửa các gia đình trong khu vực điểm nóng, kêu gọi mọi người tham gia xét nghiệm Covid-19 và cung cấp bộ dụng cụ xét nghiệm. Đó là một hồi chuông cảnh tỉnh: virus vẫn còn ở đây và nó đang lây lan với tốc độ tàn khốc.
Tuy nhiên, đến thứ Sáu, có vẻ các nhà chức trách Victoria đã nhận thấy nhiều tác động không mong muốn của lần phong tỏa thứ hai này. Họ bắt đầu đánh giá cao sự cần thiết của lòng trắc ẩn bên cạnh các cảnh báo nghiêm khắc.
Phó Giám đốc Y tế của tiểu bang, Giáo sư Michael Kidd, chia sẻ, ông hiểu khi bị phong tỏa nhiều người sẽ cảm thấy lo lắng và sợ hãi, nhiều người có thể tức giận và thất vọng và nhiều người thậm chí hơi tuyệt vọng, nhưng bằng việc tuân thủ, họ không chỉ đang bảo vệ sức khỏe của mình và người thân, mà còn bảo vệ toàn bộ dân số Melbourne và Victoria và toàn bộ dân số Úc. Ông Kidd cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết nối, ngay cả khi phải xa cách về không gian.
Những cư dân Victoria phải ở nhà vì lệnh hạn chế mới sẽ được tiếp cận thêm dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần, với 1,9 triệu đô-la được phân bổ bổ sung để kéo dài thời gian mở cửa các phòng khám tư vấn. Các đội phản ứng về sức khỏe tâm thần cũng sẽ được tăng cường.
Thủ hiến Andrew chia sẻ những khó khăn về mặt cảm xúc khi người dân không được ra khỏi nhà nhưng ông cũng nhấn mạnh yêu cầu tuân thủ các quy tắc, và không quên cập nhật thêm 66 trường hợp nhiễm virus mới đã được xác định chỉ qua một đêm.
Giang Vũ (tổng hợp)
Leave your comment