Giống như rất nhiều bệnh lý tâm thần khác, lo âu có xu hướng bị hiểu lầm; đôi khi nó bị nhầm lẫn với cảm giác căng thẳng hay lo lắng thông thường mà ai cũng có thể gặp phải. Theo tổ chức Beyond Blue, chứng rối loạn lo âu được hiểu là khi những cảm giác lo âu này không biến mất, chúng xuất hiện mà không vì lý do cụ thể nào.
Tỷ lệ phụ nữ mắc chứng lo âu cao hơn nam giới
(Nguồn ảnh: Emilie Barbier)
Ở Úc, cứ ba phụ nữ thì có một người mắc chứng lo âu. Tỷ lệ này ở nam giới là một phần năm. Sự lo lắng dai dẳng và quá mức như vậy có thể trở nên rất khó đối phó trong cuộc sống hàng ngày. Dưới đây là một số nguyên nhân lý giải khoảng cách giới tính trong bệnh lý tinh thần phổ biến nhất ở Úc này.
Sự thay đổi nội tiết
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), giới tính là yếu tố quyết định quan trọng đối với sức khỏe tâm thần và bệnh tâm thần. Trong một cuộc khảo sát quốc gia tại Úc vào tháng 9 vừa qua, hai phần ba trong 15.000 phụ nữ được khảo sát “cảm thấy căng thẳng, lo âu hoặc bấp bênh” một vài ngày trong tháng. 46% trả lời rằng họ được chẩn đoán bị mắc chứng lo âu hoặc trầm cảm. Vào tháng 6, Viện Y tế và Phúc lợi Úc cũng công bố báo cáo cho thấy các rối loạn lo âu là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh và tử vong ở trẻ em gái và phụ nữ trong độ tuổi từ 5 đến 44.
Nhà tâm lý học lâm sàng Charlotte Keating cho rằng phụ nữ dễ bị lo lắng về mặt sinh học hơn nam giới, nguyên nhân là do sự vận động của hoóc-môn giới tính. Khi mức hoóc-môn này tăng lên, có thể trong giai đoạn tuổi dậy thì, hay trong chu kỳ sinh sản và mãn kinh, sẽ làm tăng triệu chứng lo âu. Một số phụ nữ rất nhạy cảm với những thay đổi nhỏ trong nội tiết, trong khi những phụ nữ khác có thể chịu đựng những thay đổi lớn, điều đó dẫn đến sự phản ứng cá nhân khác nhau.
Bạo lực và bất bình đẳng giới
Theo WHO, bạo lực giới, những bất lợi có tính kinh tế xã hội, bất bình đẳng thu nhập, và “trách nhiệm chăm sóc mọi người” đều là các yếu tố nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của phụ nữ. Phụ nữ thường phải làm việc với mức lương thấp hơn, ở những vị trí có uy tín thấp hơn, vị thế xã hội thấp hơn. Phụ nữ cũng dễ bị căng thẳng, lo âu và trầm cảm do bạo hành tình dục. Tại Úc, cứ năm phụ nữ thì có một người bị bạo hành tình dục và phụ nữ có khả năng bị quấy rối tình dục gấp hai lần nam giới.
Cơ chế giải quyết vấn đề khác nhau
Tỷ lệ mắc chứng lo âu cao ở phụ nữ so với nam giới một phần nữa là bởi sự khác nhau trong cách thức đối phó với những tình huống căng thẳng. Khi gặp phải những khó khăn trong cuộc sống, phụ nữ thường có xu hướng nghĩ đi nghĩ lại, điều đó làm tăng mức độ lo âu hoặc gây ra nỗi ám ảnh về những vấn đề. Trong khi đó, đàn ông lại tập trung vào việc giải quyết vấn đề. Ngoài ra, các nghiên cứu cho thấy phụ nữ sẵn sàng tiết lộ các vấn đề về sức khỏe tâm thần và tìm kiếm sự trợ giúp tâm lý hơn so với nam giới. (Điều này cũng lý giải tại sao phụ nữ được khảo sát nhiều hơn trong các thống kê). Đàn ông, ngược lại, thường có những hành vi nguy hiểm hoặc chuyển sang sử dụng ma túy và rượu để cố gắng che giấu hoặc ngăn chặn các triệu chứng về tâm thần.
Không chỉ có một nguyên nhân duy nhất
Cuối cùng, chứng lo âu không phải là một tình trạng sức khỏe tâm thần duy nhất. Có nhiều loại rối loạn tâm thần khác nhau và nhiều người có thể bắt gặp những triệu chứng của một vài loại trong số đó, thậm chí có thể là trầm cảm. Không chỉ vì một nguyên nhân mà dẫn đến chứng lo âu, đó là hệ quả của sự kết hợp nhiều yếu tố.
Tiến sĩ Keating cho rằng rất nhiều phụ nữ cảm thấy áy náy khi có một khoảng thời gian nghỉ ngơi không làm gì, đặc biệt là những người bị bủa vây bởi công việc và nghĩa vụ chăm sóc gia đình. Việc nghỉ ngơi khiến họ có cảm giác mình đang hoạt động kém năng suất, trong khi thực tế, việc hoạt động kém năng suất đôi khi là thực sự cần thiết.
Thu Hà
Leave your comment