AUKUS – ‘Kiềng ba chân’ sẽ vững vàng hơn nếu có thêm Nhật Bản?

Bộ trưởng Quốc phòng 3 nước AUKUS bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Australia (ngoài cùng bên trái), Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và Bộ trưởng Quốc phòng Anh nhóm họp tại Washington DC ngày 8/12. (Nguồn: Twitter)

Trang abc.net.au vừa qua đã đăng một số bài viết khẳng định Hiệp định Đối tác tăng cường an ninh ba bên giữa Australia, Anh và Mỹ (AUKUS) sẽ đi đúng lộ trình để có thể sớm hiện thực hóa sứ mệnh là giúp Australia có được tàu ngầm trang bị vũ khí thông thường chạy bằng năng lượng hạt nhân càng sớm càng tốt. Đồng thời, AUKUS cũng mong muốn có sự tham gia của Nhật Bản trong thời gian tới.

Sự hội tụ chiến lược

Ngày 9/12, trong khuôn khổ Hội nghị tham vấn cấp Bộ trưởng lần thứ 10 giữa Bộ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng Australia và Nhật Bản, Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Marles đã phát đi một tín hiệu rõ ràng rằng Australia muốn Nhật Bản tham gia AUKUS, đồng thời tuyên bố mối quan hệ an ninh giữa Tokyo và Canberra là “không thể thiếu” trong bối cảnh các mối liên kết chiến lược đang ngày càng gia tăng.

Cả hai nước cũng đã cam kết tiến hành các cuộc tập trận phòng thủ phức tạp và tinh vi hơn, trong đó có khả năng các máy bay chiến đấu F-35 của Nhật Bản luân phiên ở Australia trong tương lai. Đây là một dấu hiệu về sự hội tụ chiến lược giữa hai nước.

Bộ trưởng Marles và Ngoại trưởng Australia Penny Wong đã gặp những người đồng cấp Nhật Bản, Bộ trưởng Quốc phòng Yasukazu Hamada và Ngoại trưởng Yoshimasa Hayashi, tại Tokyo, ngày 9/12 trong hội nghị an ninh thường niên 2+2.

Phát biểu tại hội nghị này, ông Marles tuyên bố Australia có ý định tăng cường hội nhập công nghiệp quốc phòng với Nhật Bản về mặt song phương, và cả thông qua các cơ chế ba bên với Mỹ, thậm chí thông qua cả AUKUS khi các bên đã sẵn sàng.

Mặc dù không có khả năng Nhật Bản tìm mua tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân theo AUKUS, nhưng các quan chức Australia đã nói rõ rằng động thái này có thể được nghiên cứu riêng theo thỏa thuận nhằm phát triển năng lực công nghệ quốc phòng tiên tiến.

Bộ trưởng Quốc phòng Australia cho biết cả 3 nước thành viên AUKUS đều muốn có sự tham gia của Nhật Bản. Ông nhấn mạnh: “Chúng tôi phải tập trung vào việc đảm bảo rằng tàu ngầm sẽ thực sự bắt đầu được chuyển giao. Tôi nghĩ rằng hoàn toàn có cơ hội để Nhật Bản tham gia công việc mà chúng tôi đang làm và quan điểm đó được chia sẻ bởi cả Anh và Mỹ”.

Ông Marles cũng đề cập mối quan hệ quốc phòng song phương đang được tăng cường nhanh chóng giữa Australia và Nhật Bản. Bộ trưởng Quốc phòng Australia cho biết cả hai nước đã “được hưởng lợi từ mạng lưới liên minh của Mỹ”, nhưng hiện “sẵn sàng tự xây dựng mối quan hệ Nhật Bản-Australia như một lực lượng hùng mạnh riêng”.

Tuyên bố chung của Bộ trưởng Quốc phòng và Ngoại giao hai nước cam kết cả hai quốc gia sẽ “đẩy nhanh việc xem xét” đưa máy bay F-35 của Nhật Bản đến Australia “nhằm hướng tới việc triển khai luân phiên các máy bay chiến đấu của Nhật Bản, bao gồm cả F-35, ở Australia trong tương lai”. Các máy bay F-35 của Lực lượng Không quân Hoàng gia Australia sẽ lần đầu tiên đến Nhật Bản vào năm tới để tham gia các cuộc tập trận quân sự.