TTO – TP.HCM có tiền đề để “sống thích nghi với dịch”, PGS.TS Trần Hoàng Ngân – viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM – nhận định như vậy về khả năng hạ mức độ giãn cách xã hội của TP.HCM để tiến tới trạng thái bình thường mới.
Theo ông Ngân, giãn cách xã hội là giải pháp được nhiều nước sử dụng để giảm lây lan khi có nhiều biến chủng, tốc độ lây lan rất nhanh qua nhiều con đường. Tuy nhiên, các quốc gia chỉ giãn cách nghiêm trong một thời gian ngắn và phát huy được hiệu quả.
Chưa đủ điều kiện, khó nới giãn cách
* Hơn 3 tháng qua, người dân đã đồng hành với TP, chấp hành các chỉ thị để chống dịch, song vấn đề người dân quan tâm là khi nào có thể sống chung với dịch?
– Chúng ta thường nói “sống chung với lũ”, nhưng để sống thích nghi được với lũ thì người dân cần phải làm nhà kiên cố hoặc nhà bè, chuẩn bị ghe thuyền để nước lên nhà lên, không bị lũ nhấn chìm. Với dịch bệnh này cũng vậy, tỉ lệ tử vong tính trên số ca lây nhiễm của TP.HCM hiện ở mức 4,14%, trong khi cả nước 2,48% và thế giới là 2,07%.
Dẫn ra con số này để thấy rằng tỉ lệ mắc và tử vong ở TP.HCM hiện đang ở mức cao, số người tử vong đã 10.000 người và số người đang điều trị trong các bệnh viện khoảng 40.000 người. Do đó, chỉ có thể “sống thích nghi” khi đáp ứng những điều kiện cơ bản với mục tiêu tối thượng là bảo vệ sức khỏe người dân.
* Những điều kiện cơ bản đó là gì, thưa ông?
– Tôi lấy một ví dụ một gia đình có F0, vấn đề đặt ra là có thể cho F0 này cách ly tại nhà hay không khi trong nhà có nhiều thành viên, lớn có, trẻ có, bệnh nền có, dưới 18 tuổi chưa tiêm vắc xin cũng có. Cần thấy rằng muốn F0 cách ly tại nhà cũng phải có điều kiện, còn sống chung với xã hội thì phải có những điều kiện mang tính phổ quát hơn nữa. Do đó, điều kiện mà tôi muốn nêu ra ở đây gồm 7 tiêu chí.
Thứ nhất, tỉ lệ ca nhiễm phát hiện hằng ngày phải theo xu hướng giảm dần, bây giờ mỗi ngày vẫn 5.000 – 8.000 ca, chúng ta có mở cửa đi nữa cũng ít ai dám ra đường.
Thứ hai, tỉ lệ tử vong cũng phải theo xu hướng giảm, hiện mỗi ngày chúng ta nhận được con số rất đau xót khi 250 – 350 ca tử vong. Phải khẳng định tỉ lệ ca nhiễm phát hiện và số ca tử vong phải có xu hướng giảm mới tính chuyện sống chung.
Thứ ba, số ca F0 phải điều trị trong bệnh viện cũng phải giảm, hiện số ca đang điều trị trong các bệnh viện ở TP khoảng 39.000 – 40.000, con số này còn rất cao.
Thứ tư, tỉ lệ phủ vắc xin cho người trên 18 tuổi phải đạt 90-100%. Trong đó người cao tuổi, người có bệnh nền phải phủ được 100%. Trong bối cảnh nguồn vắc xin còn hạn chế, trước mắt cần phải phủ vắc xin mũi 1, sau đó đẩy nhanh tiêm mũi 2.
Thứ năm, hệ thống cung cấp oxy cho người bệnh phải đảm bảo, nhất là cung cấp oxy ở tuyến cơ sở, hiện nhiều ca tử vong vì không tiếp cận được oxy kịp thời. Đặc biệt, sau này doanh nghiệp hoạt động thì y tế doanh nghiệp, trạm y tế ở các khu công nghiệp, trạm y tế lưu động phải cung cấp oxy kịp thời và xem đây là một tiêu chí quan trọng. Ngay cả bệnh viện dã chiến hiện vẫn còn thiếu oxy.
Thứ sáu, việc điều trị phải đáp ứng đủ theo yêu cầu của người dân, thậm chí dân bệnh có thể ra tiệm thuốc mua thuốc theo toa bác sĩ.
Thứ bảy, cần phải có hệ thống y tế sẵn sàng tiếp nhận bệnh đối với bệnh nhân mắc COVID-19, không để xảy ra tình trạng bệnh nhân đi tìm các bệnh viện, chạy như vậy người dân chưa tìm được bệnh viện đã không qua khỏi.
Với 7 tiêu chí cơ bản trên, tôi cho rằng nếu đáp ứng được, chúng ta mới có thể nới lỏng giãn cách.
Nhiều tín hiệu tích cực để TP mở cửa
* Dựa trên những tiêu chí ông đưa ra, ông đánh giá TP.HCM có thể áp dụng sống chung với COVID-19 trong thời gian tới?
– Sau thời gian dài áp dụng giãn cách xã hội ở nhiều mức độ, tôi đánh giá TP.HCM hiện đang ở giai đoạn “quá độ”, giai đoạn tiền mở cửa. Những con số thống kê cho thấy một số điểm sáng để tính đến chuyện sống thích nghi với COVID-19.
Ví dụ, tỉ lệ tiêm vắc xin cho người trên 18 tuổi ở TP đã đạt 87%, trong số này có 5,1% người đã tiêm đủ 2 mũi. Đặc biệt, một số quận như 5, 11, 7, Phú Nhuận, huyện Cần Giờ đã tiêm đủ 100% cho người trên 18 tuổi. Các địa phương khác là TP Thủ Đức, quận 1, 6 đã phủ được 90%. Với tốc độ tiêm hiện nay, đến ngày 15-9, việc TP phủ được 100% vắc xin cho người trên 18 tuổi hoàn toàn khả thi.
Điều này cho thấy chúng ta có được những tiền đề để có thể sống thích nghi với COVID-19 nhờ vắc xin kéo giảm tỉ lệ chuyển nặng và tử vong thấp. Việc đảm bảo tuyệt đối 5K, 5T và những điều kiện đang tốt lên của TP là cơ sở để chúng ta tin rằng sắp tới TP.HCM có thể mở cửa.
* Liệu rằng chúng ta có thể áp dụng “hộ chiếu vắc xin” điện tử để cho người đã tiêm vắc xin được đi lại, sản xuất?
– Các địa phương, trong đó có TP.HCM, phải giải quyết bài toán kết nối dữ liệu tiêm vắc xin để doanh nghiệp nắm, quản lý mã QR đã tiêm vắc xin của người lao động và người dân. Cơ quan quản lý nhà nước sẽ chia sẻ dữ liệu, doanh nghiệp, người sử dụng lao động sẽ nắm được ai đã tiêm vắc xin, số lượng tiêm bao nhiêu mũi, đủ điều kiện để làm việc hay chưa.
Đây là hình thức “hộ chiếu vắc xin” ở cấp độ lao động trong hoạt động sản xuất kinh doanh đối với người người đã tiêm vắc xin. Người làm trong nhà xưởng, làm trong các cơ quan hành chính hay trong các siêu thị, nếu đã tiêm đủ 2 mũi có thể làm việc khi đã nới lỏng giãn cách.
Trong quản lý đi lại của người dân cũng vậy, cơ quan quản lý chỉ cần quét mã QR là có thể nắm hết các thông tin của người dân, trong đó có tiêu chí đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin hay chưa và đủ thời gian để sinh kháng thể hay chưa.
Tuy nhiên, TP phải thí điểm, theo tôi, từ ngày 7 đến 15-9 có thể nới dần dần cho những quận đã tiêm 100% vắc xin. Địa phương nào có số ca nhiễm, ca tử vong giảm có thể nới lỏng giãn cách. Đây là một lộ trình cần làm cẩn trọng, có đánh giá cụ thể và cần thiết cho TP.HCM trong giai đoạn này.
Quốc gia “sống chung” với COVID-19: đếm đầu ngón tay
Sống chung với COVID-19 không còn là khái niệm mới ở những quốc gia đã đạt tỉ lệ tiêm vắc xin cao như Anh, Mỹ, các nước châu Âu, Singapore.
Tại Anh, quán bar, club, các khu vui chơi, những trận bóng đá với sân vận động đã đông người trở lại. Theo báo The Guardian, nền kinh tế Anh đã tăng trưởng trong 5 tháng liên tục, tháng 6-2021 tăng 1%, trước đó tháng 5-2021 tăng 0,6% do càng có nhiều hàng quán, dịch vụ mở cửa hoạt động.
Với tỉ lệ tiêm vắc xin đầy đủ đạt hơn 80% dân số, Singapore đã quyết định và thực hiện sống chung với COVID-19. Giai đoạn bắt đầu vào ngày 10-8, các hạn chế đi lại được nới lỏng, cho phép nhập cảnh với lao động nước ngoài và người phụ thuộc tiêm đủ 2 mũi vắc xin.
Trong tháng 9-2021, Singapore chuyển sang giai đoạn 2 bao gồm cho tăng quy mô các sự kiện đông người và mở rộng xét nghiệm nước thải để phát hiện sớm các cụm dịch. Singapore kêu gọi người dân thường xuyên tự xét nghiệm (tự trả tiền về lâu dài). Thay vì cố gắng đưa số ca nhiễm mới về 0, Singapore đẩy mạnh tiêm chủng và xét nghiệm, hạn chế dịch lớn.
Ngày 4-9, Singapore thông báo cho tiêm nhắc lại cho những người già, người bị suy giảm miễn dịch nghiêm trọng nếu họ đã hoàn thành mũi tiêm thứ 2 trong vòng 6-9 tháng. Nước này có thể tiêm vắc xin cho trẻ em dưới 12 tuổi vào đầu năm 2022.
(Theo tuoitre.vn)
Leave your comment